Akulturacja, zwana również transkulturacją, jest terminem określającym zmiany zachodzące na styku dwóch lub większej liczby kultur. Jest to proces polegający na przenikaniu elementów poszczególnych kultur do sąsiadujących i wypieraniu lub modyfikacji dotychczasowych wzorców kulturowych.
Akulturacja może być jednostronna, wówczas jedna kultura niejako narzuca swoje wzorce innej, może być również wielostronna, gdy kilka kultur wpływa na siebie w podobnym stopniu i wzajemnie się przenika. Zazwyczaj jest to proces naturalny, chociaż może być również efektem działań politycznych, np. emigracji, okupacji czy podbojów, a także, co ma miejsce w obecnych czasach, szeroko rozumianej globalizacji czy działalności biznesowej. Warto pamiętać, że akulturacja może przyjąć postać modyfikacji jednej lub większej liczby kultur, doprowadzić do powstania nowych, a w skrajnych przypadku doprowadzić do całkowitego zaniku słabszej, o mniejszym zasięgu.
Z oczywistych względów akulturacja może przebiegać również na poziomie języka, ponieważ jest on jednym z najważniejszych elementów kultury. Tego rodzaju sytuacja może mieć miejsce pomiędzy dwoma różnymi językami, np. polskim a rosyjskim lub angielskim, a także między dwoma różnymi socjolektami w tym samym języku. Dzieje się tak np. w sytuacji migracji ludzi ze wsi do miast, gdy nowi mieszkańcy przynoszą ze sobą nie tylko nowe zwyczaje, ale również nowy język.
Na poziomie ogólniejszym, międzykulturowym lub międzycywilizacyjnym również mamy do czynienia z akulturacją form językowych. Dotyczy ona nie tylko emigrantów lub mieszkańców skolonizowanych terenów, ale praktycznie wszystkich osób korzystających z nowych technologii. W tym przypadku prym wiedzie język angielski, który staje się powoli technologicznym lingua franca, wypierając słowa rodzime lub tworząc nowe, bezpośrednio pochodzące z języka angielskiego.
Co ciekawe, to właśnie język reaguje najszybciej na procesy akulturacyjne. Dzięki jego badaniom oraz analizom bardzo szybko można rozpoznać skąd pochodzą wpływy, jak się kształtują czy jak wyglądają najbliższe prognozy.
