Korzystanie z polskich dokumentów zagranicą albo konieczność przedstawienia obcojęzycznych dokumentów w polskim urzędzie, wymaga często przetłumaczenia tego dokumentu na język kraju, w którym chcemy dokument wykorzystać. Tylko w ten sposób dokument ten będzie uznany za autentyczny i będzie można go przedstawić np. w urzędzie. Tłumaczenie dokumentów powinno być wykonane przez tłumacza przysięgłego. Taką sama moc jak tłumaczenia wykonywane przez tłumacza przysięgłego mają jednak również tłumaczenia konsula lub notariusza. Muszą jednak zostać spełnione określone warunki.
W tym artykule dowiesz się:
Jakie uprawnienia posiada tłumacz przysięgły?
Tłumacz przysięgły to zawód regulowany w polskim prawie. Nie każda osoba może więc zostać tłumaczem przysięgłym. Kandydat na tłumacza przysięgłego musi spełnić określone kryteria m.in. powinien posługiwać się językiem polskim, ukończyć studia wyższe, posiadać pełnię praw publicznych oraz nie być wcześniej osobą karaną. Dodatkowo obowiązkowe jest zdanie egzaminu zawodowego na tłumacza przysięgłego, zarówno w części pisemnej, jak i ustnej. Tłumacz przysięgły uprawniony jest do dokonywania określonych czynności, które reguluje ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego z dnia 25 listopada 2004 r. Zgodnie z ar. 13 tej ustawy tłumacz przysięgły sporządza i poświadcza tłumaczenia z języka obcego na język polski, z języka polskiego na język obcy, a także sprawdza i poświadcza tłumaczenia w tym zakresie, sporządzone przez inne osoby. Dodatkowo tłumacz przysięgły sporządza i poświadcza odpisy pism w języku obcym, także te sporządzone przez inne osoby, a także dokonuje tłumaczeń ustnych.
Kto oprócz tłumacza przysięgłego może sporządzać tłumaczenia?
Niełatwo jest znaleźć tłumacza z bardziej egzotycznych i mniej popularnych języków, takich jak np. estoński czy maltański. Co można zrobić w takiej sytuacji? Poza tłumaczami przysięgłymi istnieją osoby, które są uprawnione do sporządzania tłumaczeń mających taką samą moc jak tłumaczenia sporządzone przez tłumacza przysięgłego. Osobą taką może być np. notariusz. Dzieje się tak jednak tylko w określonych sytuacjach. Notariusze mogą wykonywać czynności tłumaczy przysięgłych pod warunkiem odpowiedniego wykazania się znajomością języka obcego. Zasadą jest, że czynności notarialnych dokonuje się w języku polskim. Zgodnie z art. 2 § 3 prawa o notariacie, notariusze mogą to jednak uczynić dodatkowo także w języku obcym, wykorzystując własną znajomość języka obcego wykazaną w sposób określony dla tłumaczy, czyli w wyniku zdania egzaminu, o którym mowa w ustawie o zawodzie tłumacza przysięgłego. Notariusz musi więc posiadać poświadczoną wpisem na listę tłumaczy przysięgłych, znajomość języka, w którym sporządzony jest dokument. Takie restrykcje dotyczą jednak czynności, dla których wymagana jest forma aktu notarialnego.
Kiedy tłumaczenia może dokonać konsul?
Oprócz notariusza niektórych tłumaczeń może również dokonać konsul. Zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów RP, konsulowie sporządzają i poświadczają tłumaczenia dokumentów z języka polskiego na język urzędowy państwa przyjmującego i z tego języka na język polski, jak również poświadczają wypisy, odpisy, wyciągi oraz kopie dokumentów sporządzonych w języku urzędowym państwa przyjmującego. Tak więc w zakresie dotyczącym sporządzania i poświadczania tłumaczeń, czynności konsulów mają taką samą moc jak czynność tłumacza przysięgłego w Polsce. Konsul może dokonać takich czynności, jak np. tłumaczenie dokumentów pojazdu. Tłumaczenie będzie wówczas ważne, a dokumenty uznane przez urzędy komunikacji. Warto też pamiętać o tym, że nie do każdej czynności potrzebny jest tłumacz przysięgły. W przypadku konieczności przetłumaczenia np. deklaracji zgodności, tłumaczenie może być zrobione przez dowolnego, profesjonalnego tłumacza, nawet nie będącego tłumaczem przysięgłym. Z kolei np. obcokrajowiec składający zeznania nie musi korzystać z usług tłumacza przysięgłego, może to być dowolna osoba znająca język np. pracownik organu administracji.
